मेथी बद्दल या गोष्टी तुम्हाला नक्की माहित नसेल | Fenugreek in marathi

मेथी / फेनुग्रीक – Fenugreek in marathi

मेथीचे दाणे अगदी लहान असले, तरी हे छोटे दाने विटामिनने परपूर्ण आहे. बर्‍याचदा तुम्ही करी, मसूर इत्यादींमध्ये मेथीचे दाणे घालत असाल. जर तुम्ही असे केले तर तुमच्यासाठी अनेक फायदे आहेत, जे जाणून तुम्ही थक्क व्हाल.!

मेथी ला इंग्रजी मध्ये फेनुग्रीक असे म्हणतात. (fenugreek meaning in marathi)

मेथीची चव थोडी कडू असली तरी तिचे सेवन केले पाहिजे. मेथीच्या दाण्यांप्रमाणेच मेथीची पानेही खूप पौष्टिक असतात. मेथीचे अनेक औषधी गुणधर्म आहेत, ज्याबद्दल तुम्हाला फारशी माहिती नसेल.

मेथी ही हिरवी पाने आणि पांढरी फुले असलेली औषधी वनस्पती आहे. ही वनस्पती फारच लहान असून बिया लहान, सपाट, पिवळ्या, तपकिरी असतात. एक प्रकारे पाहिल्यास मेथीचा वापर मसाला म्हणून केला जातो. त्यामुळे प्रत्येक घराघरात मेथी आढळून येते.

मेथी आरोग्याच्या दृष्टीने खूप फायदेशीर आहे. मेथीच्या पानांपासून बनवलेल्या हिरव्या भाज्या खायला सगळ्यांनाच आवडते आणि त्याचबरोबर त्यातील पोषक घटक आपल्या शरीराला निरोगी ठेवतात. मेथीचा सुगंध थोडा कडू येतो आणि तिची चव सुद्धा कडू असते.

हे वाचलंत का? –
* जेष्ठमध म्हणजे काय?
* बडीशेप खाण्याचे फायदे सोबतच नुकसान देखील

मेथी चे फायदे मराठी

image by – diabetes.co.uk

मेथीतील पोषक घटक

मेथिमध्ये नियासिन, प्रथिने, लायसिन, व्हिटॅमिन सी, कॅलरी, कार्बोहायड्रेट, फॅट, फायबर, लोह, मॅंगनीज, तांबे, मॅग्नेशियम, फॉस्फरस, व्हिटॅमिन बी 6, फॉलिक अॅसिड, सोडियम, झिंक, थायामिन, कॅल्शियम, व्हिटॅमिन सी मेथीमध्ये अनेक असतात. के, पाणी, कॅरोटीन, ट्रिप्टोफॅन सारखे पोषक घटक आढळतात. जे आपल्या शरीरासाठी खूप महत्वाचे आहेत.

मेथीचे दाणे उष्ण असल्याने भाजीत टाकतांना त्याचा वापर फार कमी प्रमाणात करावा. जर तुम्ही मेथीचे सेवन करत असाल तर ते कमी प्रमाणात करा..!


मेथीचा वापर

  • मेथीच्या दाण्याचे पाणी प्या – मेथीचे थोडे दाणे रात्री पाण्यात भिजत ठेवा आणि सकाळी लवकर ते पाणी प्या. उरलेल्या मेथीचे दाणे बारीक करून त्यात थोडी साखर घालून छोटे लाडू बनवून घ्या. हे लाडू तुम्ही केव्हाही खावू शकता. मेथीच्या दाण्यापासून बनवलेले तेल तुम्ही वापरू शकता.
  • मेथीच्या झाडाची भाजी/ मेथी बेसन बनवून खावू शकता.
  • मेथीची पाने उन्हात वाळवून तुम्ही त्याचा औषधी म्हणून वापर करू शकता.

methi benefits in marathi

fenugreek in marathi

fenugreek in marathi


मेथी चे फायदे – fenugreek benefits

त्वचेसाठी मेथीचे फायदे- (त्वचेसाठी मेथीचे पदार्थ):

जर तुम्हाला त्वचाविकार जसे की एक्जिमा, भाजलेल्या जखमा, चट्टे, मुरुम, किल इत्यादी समस्या असतील तर तुम्ही मेथीचा वापर करू शकता. कारण मेथीच्या वापराने त्वचा रोग दूर राहून त्वचा निरोगी बनवता येते. तसेच सुंदर बनवता येते.

मेथी बारीक करून पेस्ट बनवा आणि आपल्या चेहऱ्यावर आणि त्वचेवर लावा, यामुळे तुमची त्वचा स्वच्छ आणि रोगमुक्त होईल.

केसांसाठी मेथी दाणे फायदेशीर

जर तुम्हाला केसांमधील कोंडामुळे त्रास होत असेल, तर तुम्ही मेथीचा वापर करू शकता. कारण मेथीचे दाणे बारीक करून बनवलेल्या पेस्टमुळे केसांमधील कोंडा दूर होण्यास मदत होते.

ही पेस्ट दह्यामध्ये मिसळून केसांच्या मुळांमध्ये मसाज करा आणि मसाज केल्यानंतर अर्धा तासाने केस धुवा. तुम्ही हे आठवड्यातून दोनदा करू शकता, यामुळे तुमच्या केसांचा कोंडा नाहीसा होईल आणि तुमचे केस देखील मऊ होतील.

मधुमेहामध्ये फायदेशीर-

ज्या लोकांना वारंवार शरीरातील शुगर वाढी चा सामना करावा लागतो. त्यांच्यापासून मुक्त होण्यासाठी तुम्ही मेथीचे सेवन करू शकता कारण मेथीच्या सेवनाने शरीरातील साखरेचे प्रमाण कमी होऊ शकते.

मधुमेहापासून मुक्ती मिळवण्यासाठी तुम्ही मेथीचे दाणे किंवा मेथीचे पाने खावू शकता, यामुळे तुमच्या शरीरातील साखरेचे प्रमाण पूर्णपणे ठीक राहील.

कोलेस्ट्रॉल कमी करण्यासाठी फायदेशीर –

आजकाल आपण अशा अनेक पदार्थांचे सेवन करतो. ज्यामुळे आपल्या शरीरातील कोलेस्ट्रॉलचे प्रमाण खूप वाढते. त्यामुळे आपल्याला अनेक आजारांचा धोका असतो. कारण मेथीमुळे कोलेस्ट्रॉल कमी होण्यास मदत होते.

मेथीच्या सेवनाने कोलेस्ट्रॉलची पातळी सहज नियंत्रित ठेवता येते. जर तुम्हाला हवे असेल तर तुम्ही मेथीचे सेवन करू शकता आणि मेथीचे दाणे तुम्हाला कडू लागत असल्यास, तुम्ही डॉक्टरांचा सल्ला घेवून मेथीच्या कॅप्सूल देखील घेऊ शकता.

बद्धकोष्ठतेमध्ये मेथी फायदेशीर-

बरेचदा असे दिसून येते, की जेव्हा आपल्या पोटात अन्न अर्धे पचले जाते, तेव्हा आपल्याला बद्धकोष्ठता किंवा अपचन होते. ज्यामुळे आपल्याला खूप त्रास सहन करावा लागतो. जर तुम्हीही या समस्येने त्रस्त असाल तर मेथीचा वापर करा.

कारण मेथीमध्ये लस्सा असतो. जो पचनाशी संबंधित प्रत्येक समस्या दूर करण्यास मदत करतो. तुमच्या पोटात जंतांची समस्या असली तरीही मेथीच्या सेवनाने तुम्ही यापासून सुटका मिळवू शकता. या करिता तुम्ही ताकासोबत मेथीचे खावू शकता.

ब्लड प्रेशरमध्ये फायदेशीर मेथी पावडर-

ज्या लोकांना उच्च रक्तदाबाची समस्या आहे. त्यांच्यासाठी मेथीचे दाणे खूप फायदेशीर आहेत, कारण ते उच्च रक्तदाब कमी करण्यास मदत करतात. मेथी आणि सोया दाणे समप्रमाणात घेऊन बारीक करा. आता हे मिश्रण दिवसातून दोनदा प्या. याच्या सेवनाने तुमची उच्च रक्तदाबाची समस्या दूर होईल.


मेथीचे इतर फायदे

1) मेथी पावडर कोमट पाण्यात मिसळून सेवन करा, पोटदुखीची समस्या दूर होईल.

2) मेथी हा असाच एक उपाय आहे. जो कोणत्याही साइड इफेक्टशिवाय वजन कमी करण्यास मदत करतो.

3) मेथीचा चहा घेतल्याने घामाचा वास थांबतो. घामाच्या वासाने माणसाच्या तोंडातून वास येणेही थांबते.

4) मेथी पावडर आणि थोडे सुंठ पावडर घ्या आणि एक ग्लास कोमट पाण्यासोबत सेवन करा, पाठदुखीची समस्या दूर होईल.

5) मेथीच्या पानांचे सेवन केल्याने यकृताचे कार्य अधिक चांगले होते. ज्यामुळे डायरिया, आमांश यांसारख्या आजारांपासून आपले संरक्षण होते.

6) प्रसूतीच्या वेळी स्त्रीच्या शरीरातील घाण निघून रक्त शुद्ध होण्यासाठी मेथीच्या दाण्यांचा उष्टा द्यावा.

7) मेथीच्या पानांच्या सेवनाने कॅन्सरसारखे आजार दूर होतात.

8) मेथीमध्ये भरपूर फायबर असते. जे आपल्या शरीराला डिटॉक्स करण्यास मदत करते.

9) मेथी, सातूचे पीठ घेऊन त्यात थोडासा लिंबाचा रस मिसळून त्याची पेस्ट बनवून कानाजवळील सूजावर लावा, खूप फायदा होईल.

10) थोडे मेथीचे दाणे घेऊन पाण्यात उकळा. उकळल्यानंतर ते थंड करून गाळून प्या, यामुळे तुमच्या अपेंडिक्समध्ये साचलेली घाण निघून जाईल आणि पोटातील अल्सर किंवा जखमाही भरून निघतील.

11) मेथी आपल्या शरीरातील टेस्टोस्टेरॉनची पातळी वाढवते. ज्यामुळे हर्निया आणि टक्कल पडण्यासारख्या समस्यांपासून आराम मिळतो.

12) मेथीचे दाणे पाण्यात भिजवून नंतर खा. कारण ते खाल्ल्याने तुम्हाला खूप फायदे होतील. मेथीचे सेवन केल्याने तुमची भूकही वाढते आणि अन्नाचे पचनही चांगले होते.

13) ताप किंवा कफ असल्यास एक चमचा मेथी, लिंबाचा रस आणि मधासोबत खाल्ल्याने आपल्या शरीराला अंतर्गत पोषण मिळते, त्यामुळे ताप उतरतो, शरीराला भरपूर विश्रांतीही मिळते.

fenugreek for pcos

fenugreek seeds in marathi

fenugreek seeds in marathi


मेथीमुळे होणारे नुकसान

  • अतिसेवन :- जेव्हा एखादी व्यक्ती मेथीचे जास्त प्रमाणात सेवन करते. तेव्हा या सेवनाने त्याच्या शरीरातील पित्ताचे प्रमाण वाढते. मेथीच्या दाण्यांचा गरम प्रभाव असतो, त्यामुळे जर तुम्ही ते जास्त प्रमाणात सेवन केले तर तुम्हाला नाकातून रक्त येण्याची समस्या देखील होऊ शकते.
  • रक्तासाठी :- जर तुम्ही मेथीचे सेवन केले तर तुम्हाला रक्ताशी संबंधित काही समस्या असू शकतात कारण मेथीमुळे रक्त पातळ करणारे हानिकारक परिणाम देखील होऊ शकतात.
  • औषधात :- बरेच लोक आपले रक्त पातळ करण्यासाठी औषधे घेतात आणि जर तुम्ही अशी औषधे घेत असाल, तर मेथी घेणे टाळा.
  • गरोदरपणात :- जर तुम्ही गरोदरपणापूर्वी मेथीचा वापर केला असेल तर गर्भवती महिलांनी मेथी खाण्यात काळजी घ्यावी. मेथी वापरण्यापूर्वी एकदा डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
  • जुलाब होणे :- जेव्हा एखादी व्यक्ती मेथीचे अधिक सेवन करते, तेव्हा त्याला डोके दुखू लागते आणि त्याच वेळी त्याला जुलाबाची समस्या देखील होते.
  • दुर्गंधी :- जर तुम्ही मेथीचे दाणे जास्त खाल्ले तर तुमच्या लघवीला जास्त वास येऊ शकतो.
  • ऍलर्जी :- मेथीमुळे काही साइड इफेक्ट्स जसे की गॅस, ब्लोटिंग आणि डायरिया देखील होऊ शकतात. जेव्हा तुम्ही मेथीचे सेवन करता तेव्हा तुम्हाला जळजळ होऊ शकते कारण मेथीमुळे चिडचिड देखील होते.

मेथी बद्दल नेहमी विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ’s)

Q.1 – मेथी कोणत्या रोगास उपयुक्त आहे?

Ans – मेथीचे छोटे छोटे दाणेसुद्धा अनेक रोगांवर उत्तम औषध आहेत. जसे कि, पोटदुखीची समस्या, वजन कमी करण्यास, तोंडातून वास येत असल्यास, पाठदुखीची समस्या, कॅन्सरसारखे आजार, ताप किंवा कफ असल्यास, अन्नपचन सुधारते, तसेच हर्निया आणि टक्कल पडण्यासारख्या समस्यांपासून आराम देणे इत्यादी समस्या वर मेथी उपयुक्त आहे.

Q.2 – मेथीचे पाणी किडनी साठी चांगले आहे का?

Ans – हे किडनीच्या आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे. दीर्घकाळापासून किडनीच्या समस्येने त्रस्त असलेल्यांनाही मेथीच्या पाण्याचे सेवन केल्याने आराम मिळतो. मेथीच्या बियांमध्ये अनेक दाहक-विरोधी गुणधर्म देखील असतात. जे छातीत जळजळ देखील नियंत्रित करू शकतात.

Q.3 – उन्हाळ्यात मेथीचे पाणी पिऊ शकतो का?

Ans – अॅसिडीटी आणि गॅस यांसारख्या पचनाच्या समस्याचे लक्षणे नियंत्रित करण्यासाठी आपण रिकाम्या पोटी मेथीचे दाणे भिजवून घेऊ शकतो. परंतु उन्हाळ्याच्या हंगामात ते पिणे टाळा. कारण डॉक्टर देखील पावसाळा आणि हिवाळ्याच्या महिन्यातच याची शिफारस करतात.

Q.4 – सकाळी रिकाम्या पोटी मेथी खाल्ल्यास काय होते?

Ans – जर तुमच्या पोटात नेहमी गॅस तयार होत असेल किंवा नेहमी पोट फुगल्यासारखे असेल, तर तुम्ही भिजवलेली मेथी सकाळी रिकाम्या पोटी खावी. यामुळे अॅसिडिटीपासून आराम मिळू शकतो.

Q.5 – मेथी कोणी खाऊ नये?

Ans – तुम्ही बाळाला स्तनपान देत असल्यास मेथीचा वापर करणे असुरक्षित मानले जाते. तसेच वैद्यकीय सल्ल्याशिवाय मेथिचे उत्पादन वापरू नका. तसेच वैद्यकीय सल्ल्याशिवाय मुलाला कोणतेही हर्बल/आरोग्य वर्धक औषधे देऊ नका. मेथी मुलांसाठी असुरक्षित असू शकते.

Q.6 – मेथी शरीराला हानिकारक असू शकते?

Ans – शरीरातील पित्ताचे प्रमाण वाढणे, रक्त पातळ होणे, डोके दुखी, संडास लागणे, लघवीला जास्त वास येणे, साइड इफेक्ट्स मध्ये ब्लोटिंग आणि डायरिया तसेच मेथी जास्त प्रमाणात सेवन केल्यास नाकातून रक्त येण्याची समस्या देखील होऊ शकते.

Q.7 – मेथी पुरुषांसाठी चांगली आहे का?

Ans – संशोधकांनी निष्कर्ष काढला की मेथीचे सेवन हे एंड्रोजनच्या कमतरतेची लक्षणे कमी करण्यासाठी, लैंगिक कार्य सुधारण्यासाठी आणि निरोगी मध्यमवयीन ते वृद्ध पुरुषांमध्ये सीरम टेस्टोस्टेरॉन वाढवण्यासाठी एक सुरक्षित आणि प्रभावी उपचार आहे.

Q.8 – मेथी आणि दुधाचे सोबत सेवन केल्यास काय होते?

Ans – जर तुम्ही पचनाच्या समस्येने त्रास असाल, तर मेथी आणि दुधाचे सेवन फायदेशीर ठरू शकते. मेथी दाणे आणि दुधामध्ये फायबर, मॅग्नेशियम आणि जीवनसत्त्वे असतात, जे पोटाशी संबंधित समस्या दूर करण्यास मदत करतात. ठिसूळ हाडे मजबूत करण्यासाठी तुम्ही मेथीचे दाणे आणि दुधाचे सेवन करू शकता.


  • धिरज तायडे

📢 महत्वाची सूचना – हे आर्टिकल तुम्हाला मेथी बद्दल माहिती देणे असल्याकारणाने मेथीचा आरोग्यासाठी घरगुती उपाय करण्याआधी आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घेणे महत्वाचा आहे. इंटरनेट वर अश्या प्रकारचे बरेच आर्टिकल तुम्हाला वाचायला मिळतील, परंतु कुठल्याही आर्टिकल पेक्ष्या डॉक्टरांचा सल्ला हा खूप महत्वाचा असतो. माहिती लेक टीम सुद्धा तुम्हाला डॉक्टरांचाच अभिप्राय घ्यावा असे सुचवेल. धन्यवाद… 😊

🔴 माहिती लेक (MahitiLake) वरील आर्टिकल कॉपी-पेस्ट करून स्वतःच्या वेबसाईटवर टाकण्यास सक्त मनाई आहे. याचे उल्लंघन केल्याचे आढळल्यास कायदेशीर कॉपीराईट (DMCA) कायद्यानुसार कारवाई करण्यात येईल.

Share
WhatsApp Group वर फ्री माहिती मिळवण्याकरिता जॉईन करा.! Join Now
Facebook Page वर फ्री माहिती मिळवण्याकरिता जॉईन करा.! Join Now

Leave a Comment