दुधाचे फायदे | benefits of cow milk
गायीच्या दुधाचे फायदे | benefits of cow milk in marathi
दूध तुम्ही आम्ही सर्व पितो पण तुम्हाला माहिती आहे का दुधामध्ये किती कॅलोरीस असतात. तसेच अजून कुठकुठले त्यात शरीरास आवश्यक घटक असतात.
चला तर मग आज थोडं दुधा बद्दल माहिती घेऊया..!
भारत हे जगात जास्त दूध निर्माता श्रेणी मध्ये आहे. खालील दिलेल्या तक्त्यावरून तुम्हाला कल्पना येईल कि दुधाचे उत्पादक देश कुठं कुठले आहेत ते.
Top ten cow milk producers
in 2013
| Rank | Country | Production (metric tons) |
|---|---|---|
| 1 | United States | 91,271,058 |
| 2 | India | 60,600,000 |
| 3 | China | 35,310,000 |
| 4 | Brazil | 34,255,236 |
| 5 | Germany | 31,122,000 |
| 6 | Russia | 30,285,969 |
| 7 | France | 23,714,357 |
| 8 | New Zealand | 18,883,000 |
| 9 | Turkey | 16,655,009 |
| 10 | United Kingdom | 13,941,000 |
According to Wikipedia…….
गाय चे दूध उत्पादनात भारताचा जगात दुसरा क्रमांक येतो, तर म्हशींच्या दूध उत्पादनात जगात पहिला क्रमांक येतो.
आत्ता जाणून घेऊया दुधात कुठल्या कॅलोरीस, प्रोटीन व व्हिटॅमिन असतात, तसेच त्यांची त्यात असलेली मात्रा.
गाईच्या दुधात, सरासरी 3.4% प्रथिने (protein) 6.6% चरबी (fat) आणि 4.6% लैक्टोज,(lactose) 0.7% खनिज (minerals) (107) आणि प्रति १०० ग्रॅम 66 किलो कॅलरी ऊर्जा पुरवते.
| 1) Calories (cup, 243g) | 149 |
| 2) Protein (g) | 7.69 |
| 3) Fat (g) | 7.93 |
| 4) Fiber (g) | 0 |
| 5) Sugars (g) | 12.32 |
| 6) Calcium (mg) | 276 |
| 7) Potassium (mg) | 322 |
| 8) Sodium (mg) | 105 |
| 9) Cholesterol (mg) | 24 |
| 10) Vitamin A (IU) | 395 |
| 11) Vitamin D (UI) | 124 |
दुधात कुठकुठले घटक असतात….? (Milk Calories)
गायीच्या दुधाचे फायदे
१) गायीच्या दुधामुळे हृदय, मधुमेह, कर्करोग, टीबी, कॉलरासारखे आजार दूर राहतात.
२) गायीचे दूध मुलांच्या मेंदूच्या विकासासाठी फायदेशीर मानले जाते.
३) गाईच्या दुधात आढळणारा पिवळा पदार्थ कॅरोटीन आहे, यामुळे डोळ्यांचा प्रकाश वाढतो.
४) गायीच्या दुधाला गोडपणा आल्याने पित्त आणि वायूचा त्रासही दूर होतो. आणि गायीचं दूध सहज पचते.
५) टीबीच्या रूग्णांना दररोज गायीचे दूध पिऊन फायदा होतो.
६) मूत्राशयाशी संबंधित आजार असल्यास गायीच्या दुधात गूळ टाकून पिने फायद्याचे आहे.
७) कच्च्या गायीच्या दुधाने चेह मसाज केल्याने त्वचा गोरे आणि चमकदार बनते.
गायीच्या आणि म्हशीच्या दुधातील फरक
- गाईच्या दुधात पाण्याचे प्रमाण जास्त असते, तर म्हशीचे दूध बरेच दाट असते.
- गाईच्या दुधापासून बनविलेले दही, पेढा आणि चीज हे म्हशीच्या दुधापेक्षा कमी जाड आणि क्रीमयुक्त आहे.
- गाईच्या दुधात म्हशीच्या दुधापेक्षा चरबी, प्रथिने आणि कॅलरीज कमी प्रमाणात असतात. कमी चरबीमुळे ते सहज पचते. आणि म्हशीच्या दुधात चरबी, प्रथिने आणि कॅलरीज जास्त प्रमाणात असतात. त्यामुळे म्हशीचे दूध पचण्यास वेळ लागतो.
- म्हशीच्या दुधाची मलईही गायीच्या दुधापेक्षा खूप जाड असते आणि तूपही खूप चांगले असते.
- एका कप गाईच्या दुधात १४८ कॅलरी असतात. तर एक कप म्हशीच्या दुधात २३७ कॅलरी असतात.
- जर तुम्हाला वजन कमी करायचे असेल, तर गायीच्या दुधाचे सेवन करणे योग्य मानले जाते. दुसरीकडे म्हशीचे दूध वजन वाढविण्यात फायदेशीर मानले जाते.
- गाईचे दूध आपण जास्त काळ ठेवू शकत नाही, तर म्हशीचे दूध जास्त काळ ठेवता येते.
- म्हशीच्या दुधातही कॅल्शियम जास्त प्रमाणात आढळते. यासह, त्यात बरेच मॅग्नेशियम आणि पोटॅशियम देखील आहे.
कोलेस्टेरॉलबद्दल सांगायचे तर म्हशीच्या दुधात ते कमी आढळते परंतु गाईच्या दुधात जास्त आढळते. म्हणून म्हैसाचे दूध उच्च रक्तदाब, मूत्रपिंड रुग्ण आणि लठ्ठ लोकांसाठी खूप फायदेशीर आहे.
गायीच्या दुधाची तुलना सहसा बकरी, म्हशी, उंट, मेंढी किंवा दुग्ध-दुग्ध दुध जसे सोया, बदाम, ओटचे पीठ बाजारात उपलब्ध असलेल्या दुधाच्या तुलनेत केली जाते. पण गाईच्या दुधात काही विशिष्ट पोषक असतात, ज्यास दुधाच्या इतर कोणत्याही प्रकारांशी तुलना करता येत नाही.
हे हेल्थ ड्रिंकचा एक जुना आणि विश्वासार्ह प्रकार आहे, जो मूळ आयुर्वेदात परत आला आहे आणि आजपर्यंत शरीराच्या समग्र विकासासाठी एक पौष्टिक पेय म्हणून ओळखला जातो.
गाईचे दूध अत्यंत पौष्टिक आहे आणि त्यात पोषक द्रव्ये आहेत, ज्यामुळे ते स्वतःस संपूर्ण जेवण बनवते. हे दर्जेदार प्रोटीनचे स्टोअरहाउस आहे जे पेशींच्या बिल्डिंग ब्लॉकला पुरेसे सामर्थ्य देण्यास मदत करते. यात नऊ आवश्यक अमीनो ऍसिड आहेत, जे त्यांच्या अविश्वसनीय आरोग्यासाठी उपयुक्त आहेत.
गाईचे दूध आपली रोगप्रतिकार शक्ती मजबूत करण्यासाठी आणि खराब झालेले पेशी आणि ऊतकांची दुरुस्ती करण्यासाठी आवश्यक आहे.
कॅल्शियमच्या विपुल प्रमाणात अस्तित्वामुळे, गायीचे दूध हाडे आणि स्नायूंच्या विकास आणि देखभालशी संबंधित आहे. नियमितपणे गाईचे दूध पिण्यामुळे तुमची मूळ शक्ती वाढविण्यात मदत होते आणि म्हणूनच ऑस्टिओपोरोसिस आणि ऑस्टिओआर्थराइटिसचा धोका टाळतो.
दर्जेदार प्रथिनेव्यतिरिक्त गायीचे दूध कॅल्शियम, व्हिटॅमिन डी, फॉस्फरस आणि मॅग्नेशियमने भरलेले असते. या आवश्यक पौष्टिक पदार्थांचे संयोजन आपल्या शरीराच्या सर्वांगीण विकासासाठी अत्यधिक फायदेशीर आहे.
दूध हे मेंदूचे आवश्यक आहार आहे. त्यात व्हिटॅमिन बी मुबलक प्रमाणात आहे, जे आपल्या मज्जातंतू शांत करण्यास आणि झोपण्याच्या योग्य चक्रात राखण्यास मदत करते. व्हिटॅमिन बी 12 आपल्या मेमरीची शक्ती आणि तीक्ष्णपणा सुधारण्यासाठी ओळखला जातो. विशेषतः वाढत्या मुलाच्या मेंदूच्या विकासास हे महत्वाचे आहे.
गायीच्या आणि म्हशीच्या दुधाचे फायदे
त्याच्या अफाट पौष्टिक मूल्यामुळे आणि निरोगी चरबीयुक्त सामग्रीमुळे गाईचे दूध वजन कमी करण्याशी संबंधित आहे. हे अत्यंत तृप्त करणारे आहे, आणि अचानक भूक येण्यापासून आपल्याला वाचवते। तसेच, गाईचे दूध शरीरातील चयापचय सुधारण्यास मदत करते. आणि म्हणून वजन वाढण्यास प्रतिबंध लावते.
गायीचे दूध असंख्य आवश्यक पोषक द्रव्यांसह भरलेले असते आणि बरे करणारे औषध म्हणून व्यापकपणे मानले जाते. यात समृद्ध चरबी, कॅल्शियम, फॉस्फरस, पोटॅशियम असते जे एलिव्हेटेड ब्लड प्रेशरचे नियमन आणि देखभाल करण्यास मदत करते. यामध्ये एक महत्त्वपूर्ण ऍसिड देखील आहे.
ज्याला कन्ज्युगेटेड लिनोलिक ऍसिड (सीएलए) म्हणतात जे खराब कोलेस्ट्रॉलची वाढ कमी करण्यास मदत करते आणि यामुळे आपले हृदय निरोगी राहते.
| Milk Nutrition Facts | (1 cup of milk) |
| Calories | 122 |
| Fat | 4.8g |
| Sodium | 115mg |
| Sugars | 12g |
| Protein | 8g |
| Calcium | 293mg |
| Fiber | 0g |
| Carbohydrates | 12g |
- Fats
संपूर्ण दूधत 4% चरबी आहे, नॉनफॅट दूध 0% आहे. आणि आपल्याला 1% किंवा 2% कमी चरबीयुक्त दूध देखील मिळू शकते.
- Protein
दुधामध्ये 82% केसीन प्रथिने आणि 18% मठ्ठा प्रथिने आहेत.दूध प्रोटीनचा चांगला स्रोत आहे, दर कप मध्ये 8 ग्रॅम. दुधाच्या प्रथिनांमध्ये मानवांना आवश्यक असलेल्या सर्व नऊ आवश्यक अमीनो ऍसिड असतात.
- Vitamins and Minerals
दूध कॅल्शियम, फॉस्फरस, व्हिटॅमिन डी, राइबोफ्लेविन आणि व्हिटॅमिन B 12 चा चांगला स्रोत आहे. तसेच हे सेलेनियम, पोटॅशियम, पॅन्टोथेनिक ऍसिड, थायमिन आणि झिंकचा चांगला स्रोत आहे.
- Health Benefits
दुधामुळे मजबूत हाडे आणि स्नायूंसाठी कॅल्शियम, प्रथिने आणि व्हिटॅमिन डी घेण्यास मदत होते.
दूध कॅल्शियम, फॉस्फरस, व्हिटॅमिन डी, राइबोफ्लेविन आणि व्हिटॅमिन B 12 चा चांगला स्रोत आहे. तसेच हे सेलेनियम, पोटॅशियम, पॅन्टोथेनिक ऍसिड, थायमिन आणि झिंकचा चांगला स्रोत आहे.
हळदीच्या दुधाचे फायदे
१) जेव्हा एखादी जखम झालेली असेल तर हळदीचे दूध पिल्याने लवकर आराम मिळतो.
२) सांधेदुखी वर हळदीचे दूध पिल्याने आराम मिळतो.
३) शरीर दुखत असल्यास हळदीचे दूध घ्यावे.
४) हळदीचे दूध पिल्याने त्वचा कोमल आणि सुंदर बनते.
५) सर्दी झाल्यास हळदीचे दूध पिल्याने थोडा आराम मिळतो.
६) पाचक प्रणालीत गडबड झाली असल्यास हळदीचे दूध प्यावे.
७) हळदीच्या दुधाने हाडे मजबूत होतात.
८) जेव्हा झोप येत नसेल तर हळदीचे दूध पिल्याने आपल्याला लवकर झोप येते.
९) हळदी चे दूध पिल्याने रक्तातील साखर कमी होते. यामुळे शुगर कंट्रोल केली जाते.
१०) तसेच आपल्या शरीरातील विषाणू सापवण्यास हळदीचे दूध आपल्याला भरपूर मदत करते.
दूध व दुग्धजन्य पदार्थ
- दही
- पनीर
- छेना
- श्रीखंड
- चीज
- लोणी
- तूप
- लस्सी
- मठ्ठा
- खीर
- खोआ
- रबडी
- कुल्फी
- आईस्क्रीम
तर वरील पोस्टमुळे तुम्हाला दुधा बद्दलची बरीचशी माहिती मिळाली असेलच.
अश्याच छान छान माहिती साठी महितीलेक ला भेट देत राहा. पुन्हा भेटूया एका नवीन माहिती सोबत.
धन्यवाद…
- सागर राऊत
🔴 माहिती लेक (MahitiLake) वरील आर्टिकल कॉपी-पेस्ट करून स्वतःच्या वेबसाईटवर टाकण्यास सक्त मनाई आहे. याचे उल्लंघन केल्याचे आढळल्यास कायदेशीर कॉपीराईट (DMCA) कायद्यानुसार कारवाई करण्यात येईल.
