नोव्हेंबर महिना शेतीसाठी खूप महत्वाचा मानला जातो. या काळात थंडी हळूहळू वाढते आणि माती ओलसर राहते. अशा हवामानात काही भाज्या वेगाने वाढतात आणि कमी वेळात चांगला नफा मिळवतात.
जर शेतकऱ्यांनी योग्य वेळी योग्य भाज्या पेरल्या तर त्यांच्या शेतात महिनाभरात नफा मिळू शकतो. म्हणूनच नोव्हेंबरला भाजीपाला उत्पादकांसाठी “सुवर्ण महिना” म्हणतात.
नोव्हेंबरमध्ये कोणत्या भाज्या लावणे फायदेशीर आहे?
नोव्हेंबर महिन्यात थंडीची सुरुवात होते, त्यामुळे भाजीपाला लागवडीसाठी हा सर्वोत्तम हंगाम असतो. पालक, मुळा, गाजर, मेथी, मोहरी, धणे, टोमॅटो, फुलकोबी, कोबी, वांगी, वाटाणे, कांदे, लसूण आणि बीट यासारख्या भाज्या या महिन्यात लावता येतात. हिवाळ्यात या भाज्या चांगल्या वाढतात आणि बाजारात त्यांना जास्त मागणी असते.
जे शेतकरी या भाज्यांची लागवड थोड्याशा विवेकाने करतात आणि त्यांची वेळेवर काळजी घेतात ते फक्त ३० ते ४५ दिवसांत त्यांचे पीक काढू शकतात. उदाहरणार्थ, पालक आणि मेथी फक्त २५ ते ३० दिवसांत तयार होतात, ज्यामुळे लवकर पैसे मिळतात. दरम्यान, गाजर, मुळा आणि वाटाणे यासारख्या भाज्या ४५ ते ६० दिवसांत तयार होतात आणि त्यांना चांगला बाजारभाव मिळतो.
सिंचन आणि काळजी व्यवस्था:
हिवाळ्यात जास्त पाणी लागत नाही, परंतु माती नेहमीच थोडीशी ओलसर राहिली पाहिजे. आठवड्यातून दोनदा हलके पाणी द्या. माती स्थिर होणार नाही याची खात्री करा, कारण यामुळे मुळांचे कुजणे होऊ शकते.
तुम्ही पीक तयार करू शकता. उदाहरणार्थ, पालक आणि मेथी फक्त २५ ते ३० दिवसांत तयार होतात, ज्यामुळे तुम्हाला लवकर पैसे मिळतात. दुसरीकडे, गाजर, मुळा आणि वाटाणे यासारख्या भाज्या ४५ ते ६० दिवसांत तयार होतात.
कीटकांपासून पिकाचे संरक्षण करण्यासाठी, कडुलिंबाचे पाणी किंवा सेंद्रिय औषध वापरा. यामुळे भाज्या सुरक्षित राहतात आणि खर्चही कमी येतो. वेळोवेळी तण काढून टाकत राहा, कारण हे झाडांच्या वाढीस अडथळा आणतात.
तुम्हाला बाजारात चांगला नफा मिळू शकतो.
जर शेतकऱ्यांनी नोव्हेंबरमध्ये या १५ भाज्यांची लागवड केली तर त्यांना खूप चांगला भाव मिळू शकतो. हिवाळ्यात, विशेषतः शहरांमध्ये या भाज्यांची मागणी झपाट्याने वाढते.
उदाहरणार्थ, पालक आणि मेथी २० ते ३० रुपये प्रति किलो, मुळा १५ ते २५ रुपये प्रति किलो, वाटाणे ४० ते ६० रुपये प्रति किलो आणि फुलकोबी ३० ते ५० रुपये प्रति किलो या दराने विकले जातात.
जर एखाद्या शेतकऱ्याने एका एकरवर या भाज्यांची लागवड केली तर त्याचा खर्च अंदाजे ₹१५,००० ते ₹२०,००० असतो, परंतु विक्रीच्या वेळी तो ₹६०,००० ते ₹१ लाखांपर्यंत नफा मिळवू शकतो. जर पीक चांगले असेल आणि बाजारभाव वाढले तर हे उत्पन्न आणखी जास्त असू शकते.
लहान शेतकऱ्यांसाठी मोठी संधी :
मर्यादित जमीन असलेल्या लहान शेतकऱ्यांसाठी नोव्हेंबर महिना चांगला असतो. भाजीपाला लागवडीसाठी जास्त जागेची आवश्यकता नसते. अर्धा बिघा किंवा अगदी एक बिघा जमिनीवर पालक, मेथी आणि धणे यांसारखी पिके घेऊन तुम्ही चांगला नफा मिळवू शकता.
जरी तुमच्याकडे शेती नसली तरी, तुम्ही तुमच्या अंगणात, टेरेसमध्ये किंवा इतर रिकाम्या जागेत कुंड्यांमध्ये भाज्या लावू शकता आणि त्या स्थानिक बाजारात विकू शकता. या शेतीतून बरेच लोक दरमहा ₹१०,००० ते ₹२०,००० कमवत आहेत.
भाजीपाला लागवडीतील खबरदारी :
शेती सुरू करताना, हवामानानुसार पिके निवडा. नोव्हेंबरमध्ये थंड वारे सुरू होतात, म्हणून फक्त अशा भाज्या लावा ज्या थंडीचा सामना करू शकतील. अति थंडीमध्ये झाडांचे संरक्षण करण्यासाठी, शेताच्या कडांवर पॉलिथिलीन शीट किंवा पेंढा वापरा.
कीटकनाशके आणि रासायनिक खते जपून वापरा, कारण ते मातीच्या आरोग्याला हानी पोहोचवतात आणि भाज्यांची गुणवत्ता कमी करतात. निरोगी भाज्या आणि सहज विक्रीयोग्यता सुनिश्चित करण्यासाठी नैसर्गिक पद्धतींचा वापर करून पिके घेण्याचा प्रयत्न करा.
नोव्हेंबरमधील शेतीचा शेतकऱ्यांना फायदा :
नोव्हेंबरमध्ये शेती करण्याचा सर्वात मोठा फायदा म्हणजे हवामान अनुकूल असते. ते खूप गरम किंवा खूप थंड नसते, ज्यामुळे पिके लवकर वाढण्यास मदत होते. जर शेतकऱ्यांना कोणत्या भाज्या कधी लावायच्या हे समजले तर ते वर्षभर शेतीतून नफा मिळवू शकतात.
अनेक राज्य सरकारे शेतकऱ्यांना हिवाळी पिके घेण्यास प्रोत्साहित करण्यासाठी भाजीपाला बियाणे आणि खतांवर अनुदान देतात. शेतकरी त्यांच्या जवळच्या कृषी केंद्राशी संपर्क साधून ही मदत सहजपणे मिळवू शकतात.
टीप: हा लेख फक्त माहितीच्या उद्देशाने आहे. शेतीतून मिळणारा नफा हवामान, माती आणि कठोर परिश्रम यावर अवलंबून असतो. कोणतेही पीक पेरण्यापूर्वी, तुमच्या स्थानिक कृषी तज्ञाचा किंवा जवळच्या कृषी केंद्राचा सल्ला घ्या.
- प्रतीक्षा पटके